آئین‌ها و جشن‌های صومعه علیا
شب چله
شب چله طولانى‌ترین شب سال محسوب مى‌شود. مراسم این شب به‌صورت شب‌نشینى دوستانه و فامیلى است. در این شب‌نشینى انواع خوراکى‌هاى زمستانى یعنى خشکبار و شیرنى خورده مى‌شود. پختن برنج سفید در شب چله یا یلدا نوعى جادوى سفید براى سفید رزوى و نیک‌بختى در زمستان سرد و سیاه به‌شمار مى‌رود.
مراسم مربوط به چله کوچک که سردترین و سخت‌ترین روزهاى زمستان را شامل مى‌شود. در بیشتر روستاها و گاه مناطق شهرى آذربایجان شرقى برگزار مى‌شود. رایج‌ترین آداب مربوط به چله کوچک، برافروختن آتش بر بام‌ها و گاه تیراندازى یا سر و صدا کردن است. گمان بر این است که با این مراسم، 'قارى‌ننه' یا پیرزن سرما ترسیده و فرار مى‌کند.
چهارشنبه‌سورى
چهار آتش افروزى در چهار چهارشنبه به عدد رمزى چهار اشاره دارد. فیثاغورس عدد چهار را اصل و ریشهٔ طبیعت جاودان مى‌داند. چهار جهت اصلی، چهار طبع انسانی، چهار عنصر حیات اشاره به امر واحدى دارد.
در آئین چهارشنبه‌سوری، عدد چهار حکایت از چهار وجه طبیعت دارد که به‌تدریج عنصر واحد طبعیت، سال، مکان یا هر پدیدهٔ چهاروجهى را مى‌سازند. به این ترتیب اولین چهارشنبه منسوب به باد است. دومین خاک است، سومین آتش و چهارمین آب که در این زمان از یخ بستن خاک کاسته مى‌شود و زمین نفس مى‌کشد. صبح آخرین چهارشنبه‌سورى مردم بر سر آب رفته و از روى آن مى‌پرند و مى‌خوانند:
آتیل ماتیل چرشنبه بختیم آچیل چرشنبه
(عاطل و باطل شود چهارشنبه) (بختم باز شود چهارشنبه)
آخرین چهارشنبهٔ اسفند با بارورى طبیعت همراه است. در روستاها چهارشنبهٔ آخر سال را 'چرشنبه‌خاتون' مى‌گویند و ن بالاى اجاق خوراک‌پزى با آرد شکل زنى زیبا را مى‌کشند و زیر آن یک آینه و شانه مى‌گذارند تا وقتى چرشنبه خاتون آمد سرش را شانه بزند. این رسم تأکید بر بارور شدن زمین در آخرین روزهاى اسفند دارد. در میان مردم آذربایجان شرقى هر چهارشنبه نامى دارد.
مفصل‌ترین مراسم آخرین چهارشنبه‌سورى آن است که در آن شب برنج سفید پخته و همراه با آجیل و شیرنى بر سفره قرار مى‌دهند. پسران جوان و نوجوان شالى برداشته و از سوراخ بالاى بام که محل خارج شدن دود تنور و تهویه است آن‌را پائین مى‌اندازند. صاحب‌خانه نیز مقدارى آجیل و شیرینى در گوشهٔ سال مى‌بندد تا پسر آن را بالا بکشد. اگر پسر خواهان دختر خانواده باشد، شال را بالا نمى‌کشد. اگر خانوادهٔ دختر راضى باشند، نشانه‌اى به شال مى‌بندند. رسم شال‌اندازى هنوز در بعضى روستاهاى آذربایجان شرققى رایج است.
صبح آخرین چهارشنبه ن بر سر چشمه رفته کوزه‌ها را پر مى‌کنند و از روى آب مى‌پرند و گاه دام‌ها را از آب عبور مى‌دهند. از آب چشمه براى روشن کردن سماور، خمیر کردن نان یا پختن غذا استفاده مى‌کنند.
فرستادن خوانچه‌اى از میوه و شیرینى در این روز براى عروس خانواده از مراسم دیگر چهارشنبه‌سورى است. خوردن هفت داه روغنی، شیرینى یا غله، درست کردن هفت نوع خوراکى شیرین نیز در این روز معمول است.
برای دیدن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید
به وبلاگ روستای صومعه علیا خوش آمدید چهار ,چهارشنبه ,مى‌شود ,آخرین ,مراسم ,شیرینى ,صومعه علیا ,آخرین چهارشنبه‌سورى ,آذربایجان شرقى ,برنج سفید ,جشن‌های صومعه منبع
درباره این سایت